Greta Gerwig pokazała w Barbie kilka lalek, które okazały się kontrowersyjne lub nieprzemyślane, a tym samym – wycofane ze sprzedaży przez firmę Mattel. Było ich jednak znacznie więcej. Przedstawiamy więc dziwne Barbie!
Zapraszamy na krótką wycieczkę po niepowodzeniach jednego z największych zabawkowych gigantów.
DZIWNE BARBIE:
1. Barbie, która chce schudnąć
Cofnijmy się do odległego 1965 roku. Wtedy firma Mattel zdecydowała, by wypuścić na rynek piżamową Barbie. I nie ma w tym nic złego, absolutnie – dziewczynki, zwłaszcza biorąc pod uwagę brak kolorytu lat 60., z pewnością były zadowolone z takiego ubranka.
Szukamy autorów / twórców kontentu. Tematy: film, streetwear, kultura, newsy. Chcesz współtworzyć życie kulturalne twojego miasta? Dołącz do ekipy HIRO! Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej
Problem polega na tym, że do zestawu zostało dołączone kilka atrybutów, które zadecydowały o umieszczeniu tej lalki w rankingu dziwne Barbie. Chodzi o książkowy (to znaczy plastikowy, ale wyglądający jak mała książka) poradnik Jak schudnąć i zapisaną na drugiej stronie odpowiedzią Nie jedz. Jakby tego było mało, dziewczynki mogły pobawić się również wagą łazienkową, która wskazywała w przeliczeniu niespełna 50 kg (skrajna niedowaga!).
Propozycję krytykowano do tego stopnia, że Mattel zdecydował się na wycofanie zabawki z rynku. Współcześnie, przy zwiększonej świadomości na temat nieosiągalnych kanonów piękna i zaburzeń odżywiania, taki zestaw już w ogóle nie miałby racji bytu.
2. Dojrzewająca Barbie
Inne dziwne Barbie szokują jeszcze bardziej. W tym konkretnym przypadku to nie kwestia plastikowych dodatków, tylko mechanizmu działania lalki. W latach 70. dziewczynki otrzymały dojrzewającą Barbie, która do tej pory może wzbudzać pewien niepokój, a może nawet i niesmak (to zależy od tego, z kim akurat rozmawiacie).
Chodzi mianowicie o następujący mechanizm: kiedy poruszało się rękami lalki, jej piersi rosły – i to do karykaturalnych rozmiarów. I to tyle jeśli chodzi o jej oznaki dorastania. Dojrzewającą Barbie – jak kilka innych z tego zestawienia – możemy przez moment podziwiać w filmie Grety Gerwig.
3. Mówiąca stereotypowa Barbie
W latach 90. również powstawały dziwne Barbie – a wśród nich te, które zostały jednogłośnie uznane za krzywdzące i generalizujące. Na przykład Mattel zaproponował gadającą Barbie, która wypowiadała aż 270 różnych kwestii. Problem polega na tym, że wiele z nich to czyste stereotypy.
Barbie mówi na przykład, że matma jest głupia albo że znów nie ma się w co ubrać – pierwsza z tych kwestii, według American Association of University Women, wpaja dziewczynkom, że nie są stworzone do przedmiotów ścisłych.
Ostatecznie Mattel zaproponował możliwość wymiany każdej gadającej Barbie na identyczną, tylko bez wbudowanego głośnika. Zrezygnował również z jej sprzedaży, w efekcie czego model ten drastycznie wzrósł na wartości w oczach kolekcjonerów (w 2005 roku cena na portalach aukcyjnych osiągała około pięciuset dolarów za sztukę).
4. Meksykańska Barbie
Skoro już o stereotypach mowa, nie sposób nie wspomnieć o serii Barbie, która miała składać się ze stu lalek różnych narodowości. Mattel postanowił, że wygląd każdej z nich będzie reprezentował kulturę każdego kraju, jak również… stereotypy?
Wszystko zaczęło się od przedstawienia meksykańskiej Barbie, która poza tradycyjnym strojem miała psią przyjaciółkę (konkretniej chihuahuę) oraz paszport. Nie spotkało się to z zachwytem. Na Twitterze firmy Mattel rozgorzała dyskusja, wedle której nie tylko meksykańska Barbie, ale również ze wszystkich innych krajów (Francuzka z bagietkami czy Chinka z pandą) powielają stereotypy zamiast uczyć dziewczynki o innych kulturach.
5. Nastoletnia Barbie w ciąży
Dość jednak o stereotypach – pomówmy o znacznie większych kontrowersjach, które swojego czasu wywołała firma Mattel przez wypuszczenie na rynek nastoletniej, ciężarnej Barbie. Rodzice dziewczynek zbulwersowali się, że lalka promuje nastoletnie ciąże. Wielu z nich miało również pretensje do twórców o brak partnera oraz pierścionka zaręczynowego (choć ten został niedługo później dodany).
Można długo dyskutować o wpływie tego konkretnego modelu na swoją grupę docelową, jednak warto zwrócić uwagę na coś innego – można samodzielnie odebrać poród w sposób następujący: po prostu wyrwać dziecko z brzucha lalki. Trochę straszne, co? Jeśli chodzi o dziwne Barbie w kategorii creepy, ta zasługuje na szczególne uznanie.
6. Barbie na wózku
Mattel poszedł z duchem czasu jeśli chodzi o wspieranie różnorodności i promowanie tolerancji. Wszystko wskazuje na to, że w pewnym momencie nieco się jednak zagalopował. Powstała Barbie – a konkretniej Becky – poruszająca się na wózku inwalidzkim. Świetny sposób na edukowanie sprawnych dzieci i na pokrzepienie tych, które zmagają się z problemami zdrowotnymi? Tak, ale…
…ale wózek Becky nie mieści się w drzwiach Wymarzonego Domku Barbie. Nie może się tam w żaden naturalny sposób dostać, nie może też niego wyjść. Mattel zupełnie nieświadomie zwrócił uwagę na problem, z którym zmagają się miliony osób z niepełnosprawnością.
7. Video Barbie
Jeśli uważnie oglądaliście film Grety Gerwig, z pewnością rzuciła wam się w oczy lalka z zamontowaną kamerą oraz ekranem. Cóż – taka Barbie naprawdę istniała, jednak wzbudziła kontrowersje zupełnie innego wymiaru. Do tej pory mieliśmy do czynienia z zarzutami odnośnie stereotypizacji czy seksizmu, ale Video Barbie jako pierwsza przyniosła wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa dziecka.
Zwrócono uwagę na fakt, że Video Barbie można wykorzystać do podglądania dzieci i innych czynów powszechnie uważanych za niemoralne. FBI stwierdziło nawet, że to idealne narzędzie szpiegowskie. Mattel zaprzeczał tym zarzutom, upierając się, że lalka jest bezpieczna, jednak w krótkim jej produkcja się zakończyła.
8. Sugar Daddy
Kim jest sugar daddy, wszyscy wiemy. Problem pojawia się wtedy, gdy motyw ten jest wykorzystywany do dziecięcej zabawy. Na 50. urodziny Barbie został wyprodukowany pięćdziesięcioletni elegancki Ken, którego nazwa wzbudziła ogromne kontrowersje.
Jak się jednak okazało, Sugar Daddy to literówka – nazwa zestawu miała brzmieć Sugar’s Daddy, ponieważ Ken ma pieska o takim imieniu. No, przynajmniej takie jest oficjalne stanowisko firmy Mattel w tej sprawie – jak było naprawdę, możemy tylko przypuszczać.
Zobacz także: Barbie – recenzja
