4 książkowe inspiracje filmów, które nakręcił David Lynch

4 książkowe inspiracje filmów, które nakręcił David Lynch
fot. Dean Hurley

David Lynch to artysta w pełnym tego słowa znaczeniu – maluje obrazy, tworzy rzeźby, przygotowuje instalacje, pisze piosenki, komponuje muzykę, rysuje komiksy, reżyseruje filmy i tak dalej. Najbardziej znany jest jako twórca wizualny, dzięki swoim produkcjom pełnometrażowym oraz serialowi „Miasteczko Twin Peaks”. Filmy przez niego nakręcone są niesamowite, wizjonerskie, przypominają układanki trudne do zrozumienia jak i pełne tajemnic. David Lynch niechętnie mówi o swoich dziełach czy bezpośrednich inspiracjach. Jednak często w wywiadach wspomina o tym, co wywarło na niego największy wpływ i zrobiło na nim taki wrażenie, że sam został twórcą niezwykłych rzeczy. Oto lista dzieł literatury, które zainspirowały Mistrza!

„Przemiana” – Franz Kafka

Słynne opowiadanie Franza Kafki z gatunku literatury absurdu. Zostało napisane w 1912 roku pomiędzy 17 listopada a 7 grudnia, a opublikowane w 1915.

4 książkowe inspiracje twórczości Davida Lyncha
Okładka „Przemiany” Franza Kafki

Bohaterem utworu jest Gregor Samsa, który pewnego dnia budzi się przemieniony w obrzydliwego robaka dużych rozmiarów. Mimo swojej odmienionej postaci chce żyć normalnie. Niestety jest to niemożliwe – nie może podnieść się z łóżka, traci pracę, a rodzina trzyma go zamkniętego w pokoju i ukryciu przed światem. Przemiana Gregora powoduje, że zmieniają się członkowie jego rodziny. Muszą samodzielnie zarabiać na życie, ponieważ dotychczas byli na utrzymaniu Gregora. Sprawy przybierają tragiczny obrót.

David Lynch od zawsze zafascynowany był twórczością Kafki. Józefem K. z „Procesu” inspirował się podczas pisania scenariusza do „Głowy do wycierania”. Adaptacja „Przemiany” jest jednym z wielu niezrealizowanych projektów reżysera. Miał przygotowany scenariusz oraz wizję filmu przypominającej „czytanie książki z ekranu”.

„Byłaby to zdecydowanie wschodnioeuropejska wersja 1956, nawet jeśli rzecz działaby się w Ameryce. Dołożyłbym do tego rock’n’rolla, rozbrzmiewającego gdzieś w tle.”

„Diuna” – Frank Herbert

Pierwsza część arcydzieła literatury science-fiction cyklu „Kroniki Diuny” pióra Franka Herberta.

4 książkowe inspiracje twórczości Davida Lyncha
Okładka „Diuny” Franka Herberta

Arrakis, nazywana Diuną, to jedyne we wszechświecie źródło melanżu. Z rozkazu Padyszacha Imperatora planetę przejmują Atrydzi, zaciekli wrogowie władających nią dotychczas Harkonnenów. Zwycięstwo księcia Leto Atrydy jest jednak pozorne – przejęcie planety ukartowano. W odpowiedzi na atak Imperium i Harkonnenów dziedzic rodu Atrydów, Paul, staje na czele rdzennych mieszkańców Diuny i sięga po imperialny tron. „Diuna” została nagrodzona dwiema najbardziej prestiżowymi nagrodami przeznaczonymi dla gatunku literackiego sci-fi: Nebula i Hugo.

Po sukcesie „Człowieka-słonia” producent filmowy Dino DiLaurentis zgłosił się do reżysera, aby ten zekranizował „Diunę” Franka Herberta. David Lynch szybko zachwycił się światem „Kronik Diuny” i zgodził się na propozycję Dina. Podobało mu się również, że autor dał mu wolność twórczą i pozwolił zagłębić się w powieść, dzięki wspólnym dyskusjom. David Lynch chciał nawet nakręcić „Diunę 2” i w połowie przygotował scenariusz, jednak pierwsza część nie została przyjęta entuzjastycznie przez krytyków oraz publiczność.

„Dzikość serca”/„Wakacje Sailora” – Barry Gifford

Lekkie powieści wypełnione dynamiczną akcją, bogate w emocjonalne dialogi autorstwa Barry’ego Gifforda.

4 książkowe inspiracje twórczości Davida Lyncha
Okładka „Dzikości serca” Barry’ego Gifforda

„Dzikość serca” to opowieść Sailora Ripleya i Luli Pace Fortune, którzy mimo przeciwności losu są w sobie szaleńczo zakochani. On – były więzień, skazany za morderstwo, ona – wrażliwa i sentymentalna dziewczyna, marząca o szczęściu we dwoje, oboje – żyją w dzikim świecie pełnym miłości. Pewnego dnia wskakują do białego kabrioletu i uciekają na południe Stanów Zjednoczonych. Beztrosko przemierzając amerykańskie drogi, nie spodziewają się, z jakimi trudnościami przyjdzie im się zmierzyć. Zaborcza matka Luli posyła za nimi swego kochanka, na ich drodze staje „anioł śmierci” – Bobby Peru. Miłość Sailora i Luli zostaje wystawiona na ciężką próbę. Czy odnajdą uczucie, które ich połączyło, uda im się przeciwstawić się złu oraz nieprzychylnym im ludziom?

W „Wakacjach Sailora” spotykamy współczesnych Romea i Julię kilka lat po wydarzeniach z „Dzikości serca”, gdy próbują odnowić swoją relację w sytuacji zagrożenia życia ich synka.

4 książkowe inspiracje twórczości Davida Lyncha
Okładka „Wakacji Sailora” Barry’ego Gifforda

Książkę podsunął Lynchowi Monty Montgomery, który zamierzał ją zekranizować. Jednak po tym jak David Lynch przepadł w powieści Gifforda dogadał się z przyjacielem i sam stworzył „film o znalezieniu miłości w piekle”. Tak nawiązała się współpraca David Lynch-Barry Gifford i wzajemne inspirowanie się. W „Wakacjach Sailora” pisarz odniósł się do filmu „Blue Velvet”, a w 1997 napisali wspólnie scenariusz do „Zagubionej autostrady” – tytuł wziął się z powieści Gifforda „Nocni ludzie”.

„Podoba mi się rodzaj wrażliwości, którą Barry objawia wobec wielu spraw. Rozumie ten świat, w którym ja gustuję – i lubi go także. Poza tym bardzo podobają mi się bohaterowie, o których pisze.”

Bogini. Tajemnice życia i śmierci Marylin Monroe– Anthony Summers

Według krytyków to najlepsza biografia ikony kina, jaką była Marylin Monroe. Została napisana przez Anthony’ego Summersa – cenionego autora biografii sławnych osób oraz dziennikarza śledczego. Bogini. Tajemnice życia i śmierci Marylin Monroe” powstała na kanwie ponad 600 wywiadów, które Summers przeprowadził z przyjaciółmi, kochankami i osobami z najbliższego otoczenia gwiazdy. Dzięki tej biografii czytelnik ma szansę poznać ludzką twarz bogini XX wieku i prawdę o jej śmierci. Jest to najbardziej wiarygodna i przydatna pozycja poświęcona aktorce, a zarazem rekonstrukcja jej życia jak i kariery.

4 książkowe inspiracje twórczości Davida Lyncha
Okładka „Bogini. Tajemnice życia i śmierci Marylin Monroe” Anthony’ego Summersa

Gdyby nie biografia Marilyn Monroe to postać Laury Palmer mogłaby nigdy nie powstać. Zanim David Lynch i Mark Frost zajęli się pisaniem scenariusza do „Miasteczka Twin Peaks”, mieli w planach przygotowanie adaptacji „Bogini. Tajemnice życia i śmierci Marilyn Monroe” autorstwa Anthony’ego Summersa. Lynch początkowo nie był przekonany co do projektu, jednak współpraca z Frostem i wciągające fragmenty powieści zmieniły jego nastawienie. Spodobał mu się pomysł na film w odcinkach o ostatnich dniach życia Monroe oraz przedstawienie historii kobiety uwikłanej we własne problemy.

Niestety, scenariusz został odrzucony przez studio ze względów politycznych. Wtedy David Lynch i Mark Frost postanowili stworzyć coś zupełnie innego. Wymyślając fabułę serialu, która początkowa opierała się na wizji martwej dziewczyny znalezionej na brzegu jeziora, czyli Laury Palmer, twórcy zainspirowali się licznymi romansami Monroe, kalendarzową sesją oraz pośmiertnymi fotografiami aktorki pojawiającym się niegdyś w telewizji jak i niektórych wydaniach książki Summersa.

Mimo tego, że adaptacja przygotowywana przez Lyncha i Frosta nie doszła do skutku to w tym roku zawarte przez Summersa śledztwo na temat aktorki stało się podstawą dokumentu Netflixa pt. „Tajemnice Marilyn Monroe: Nieznane nagrania”.

Źródła cytatów: David Lynch „Widzę siebie”

Tekst: M. M.

Zobacz również: „Blonde Beautiful and Dead” – film i książka o morderstwie, które zainspirowało twórców „Miasteczka Twin Peaks”

„Blonde Beautiful and Dead” – film i książka o morderstwie, które zainspirowało twórców „Miasteczka Twin Peaks”

 

5/5 - (2 votes)

Lubisz nas? Obserwuj HIRO na Google News