Królowa Elżbieta II była reptilianką, Ziemia jest płaska, a pandemia nie istnieje.
I chociaż brzmi to niedorzecznie i irracjonalnie, wiele osób uważa, że właśnie tak jest. Bo fakty dla zwolenników teorii spiskowych są zupełnie zbędne. Dlaczego tak się dzieje?
Powstają zawsze wtedy, kiedy dzieje się coś znaczącego. Wypadek, kataklizm, epidemia. Najprościej rzecz ujmując, teorie spiskowe to poglądy, które sugerują istnienie tajnych spisków, ukrywanych faktów lub konspiracji mających na celu manipulację wydarzeniami politycznymi, społecznymi lub ekonomicznymi. Najczęściej opierają się na domysłach i spaczonej interpretacji faktów. Niektóre zdają się być nawet prawdopodobne, inne (czyli większość) są zupełnie odrealnione i absurdalne. Jest jednak aspekt, który łączy wszystkie – nieprawdopodobna złożoność. Twórcy teorii spiskowych bardzo często włączają w nie różne dziedziny życia, takie jak polityka, nauka, media, służby specjalne, korporacje, religia itp.
Dlaczego ludzie wierzą w teorie spiskowe?
Eksperci cały czas starają się dotrzeć do podłoża spiskowego myślenia. Jako jeden z powodów, dla których ludzie wierzą w teorie spiskowe, wyróżniają poczucie bezsilności, tłumacząc, że ci, którzy czują się bezsilni i narażeni na niebezpieczeństwa, chętniej akceptują i rozprzestrzeniają teorie spiskowe. Jest to widoczne na forach internetowych, gdzie postrzegany przez internautów poziom zagrożenia jest silnie związany z tworzeniem przez nich teorii spiskowych. Kolejnym powodem, dla którego wiele osób wierzy w teorie spiskowe jest nieradzenie sobie z zagrożeniami. Teorie spiskowe pozwalają na radzenie sobie z zagrażającą sytuacją, poprzez obwinianie domniemanej grupy spiskowców. Trudno jest nam zaakceptować fakt, że “doniosłe” wydarzenie może mieć przyziemne wytłumaczenie. Teorie spiskowe zaspokajają potrzebę przypisania “doniosłym” wydarzeniom doniosłych przyczyn. Zadaniem teorii spiskowych ma być także wyjaśnianie nieprawdopodobnych zdarzeń. Ludzie mają skłonność do tłumaczenia mało prawdopodobnych wydarzeń za pomocą spisków, które działają jak mechanizm obronny, pomagający odnaleźć się w niepewnej sytuacji.
Szukamy autorów / twórców kontentu. Tematy: film, streetwear, kultura, newsy. Chcesz współtworzyć życie kulturalne twojego miasta? Dołącz do ekipy HIRO! Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej
Kto wierzy w teorie spiskowe?
Ciekawe badanie w 2021 roku w związku z pandemią koronawirusa i szukaniem szczepionki na tenże wirus przeprowadziło YouGov and „The Economist”. Wynikało z niego, że aż 20 procent Amerykanów to zwolennicy teorii spiskowej, według której w szczepionkach przeciwko Covid-19 znajdują się mikrochipy, które są wstrzykiwane osobom poddającym się szczepieniom. Również w 2021 roku Instytut Badań Spraw Publicznych (Ogólnopolska Grupa Badawcza) sprawdził, w jakim stopniu Polacy ufają teoriom spiskowym. Okazało się, że co dziesiąty Polak uważa, że Amerykanie nigdy nie wylądowali na Księżycu – cała akcja miała być sfingowana na potrzeby wojny propagandowej ze Związkiem Radzieckim. Z kolei 4 proc. ankietowanych Polaków uważa, że Ziemia jest płaska i ten „fakt” jest ukrywany przez środowiska naukowe.
Prawicowe poglądy a teorie spiskowe
Jak się okazuje, wiara w teorie spiskowe ma związek z poglądami politycznymi. Autorzy artykułu „Conspiracy mentality and political orientation across 26 countries” przeprowadzili badania, z których wynika, że w krajach Europy północnej, a więc między innymi w Polsce, Szwecji, ale także we Francji myślenie spiskowe było bardziej powszechne wśród osób o prawicowych poglądach. Natomiast w krajach Europy środkowo-południowej – np. na Węgrzech, w Rumunii czy w Hiszpanii – wśród osób o poglądach lewicowych.
Najpopularniejsze teorie spiskowe
Bez wątpienia ogromną popularnością cieszy się już wspomniana teoria traktująca o tym, że Ziemia ma być płaska. Jej wyznawcy, nazywani też płaskoziemcami twierdzą, że nasza planeta nie jest kulą, a czymś przypominającym dysk. Biegun północy jest według nich centrum Ziemi, a Antarktyka lodowym murem liczącym ponad 50 metrów i biegnącym wzdłuż całej krawędzi planety. Muru ma pilnować NASA, dbając o to, by nikt się do niego nie zbliżył i z niego nie spadł.
Kto rządzi tym światem?
Niektórzy twierdzą, że jaszczury. Tak, jaszczury. A precyzyjniej jaszczuroludzie. Zgodnie
z tą teorią, pochodzące z kosmosu jaszczury nazywane też reptilianianami przejęły władzę nad ludźmi. I tak reptilianami mieli być wszyscy prezydenci Stanów Zjednoczonych, a także nieżyjąca brytyjska królowa Elżbieta II. Są jednak i tacy, którzy mają inne poglądy
na temat tego, kto rządzi światem. Niezwykle popularna teoria spiskowa mówi o tym,
że światem od końca XVIII rządzą potężne grupy wpływów. Przedstawiciele rządu to jedynie marionetki potężnych grup, a więc iluminatów, masonów, Opus Dei, Mędrców Syjonu albo Grupę Bilderberga.
Spisek rządowy
Wspomnieliśmy, że doniosłym wydarzeniom przypisuje się doniosłe przyczyny. I tak, ataki terrorystyczne z 11 września 2001 r. na wieże WTC oraz Pentagon doczekały się swojego wyjaśnienia. Spiskowego, żeby nie było wątpliwości. Zwolennicy tejże teorii uważają
że rząd amerykański albo bezpośrednio przyczynił się do tych ataków, albo świadomie pozwolił na ich wykonanie. Dlaczego? Rząd Stanów Zjednoczonych miał rzekomo wykorzystać atak jako pretekst do wojny z Irakiem i Afganistanem.
Pandemia nie istnieje?
Ostatnie lata obfitowały w doniosłe wydarzenia, które stały się pożywką dla zwolenników teorii spiskowych. Według części z nich, pandemia koronawirusa nie istnieje. Inna grupa obstaje przy teorii, według której to założyciel Microsoftu Bill Gates jest winien powstania koronawirusa. Stworzył Covid-19, żeby czerpać korzyści ze szczepionki i przy okazji zaczipować całą ludzkość. Skoro mowa już o szczepionkach, to i o nich swoją opinię mają spiskowcy. Uważają, że szczepionki są niebezpieczne i mają ukryte cele. Mają powodować autyzm, kontrolować ludzkie zachowanie i służyć jako narzędzie kontroli populacji.
Jak rozpoznać teorie spiskową?
Niektóre są tak przedstawiane, że można się na nie nabrać. Komisja Europejska w ramach walki z dezinformacją stworzyła poradnik, który ma pomóc w rozpoznawaniu
i weryfikowaniu teorii spiskowych. Te trzy kroki mają pozwolić na weryfikację.
1. Sprawdź, kto jest autorem. Kto pisze i dlaczego?
2. Sprawdź źródło. Czy jest ono wiarygodne i poważane?
3. Ton i styl – czy są zrównoważone i uczciwe, czy też mają charakter sensacyjny
i jednowymiarowy?
Jak rozmawiać z ludźmi, którzy wierzą w teorie spiskowe?
I w tym przypadku radą służy Komisja Europejska. Warto mieć na uwadze, że wielu wyznawców teorii spiskowych jest głęboko przekonanych o prawdziwości swoich poglądów. Całe ich życie i światopogląd są zorientowane wokół nich.Rozmawiając z osobą, która wierzy w teorię spiskową, pamiętaj, że:
- Każdy argument podważający teorię spiskową może zostać potraktowany jako dowód,
że bierzesz udział w spisku, i może wzmocnić przekonanie takiej osoby. - Taka osoba prawdopodobnie wierzy w więcej niż jedną teorię spiskową.
- Prawdopodobnie będzie zaciekle argumentować, broniąc swoich poglądów.
Co zatem robić? Zachęcać do dyskusji i zadawać pytania tak szczegółowe, żeby wywołać autorefleksję. Pamiętaj, żeby być ostrożnym. Korzystaj z różnych źródeł informacji. Nie wyśmiewaj, okaż empatię. Często osoby wierzące w teorie spiskowe są bardzo wylęknione
i zaniepokojone.
I, jak w książce „Ludzie, bogowie i przybysze z kosmosu” pisał Wiktor Stoczkowski:„Przywiązanie do teorii nierzadko staje się tak silne, że jej zwolennicy wolą odrzucić niewygodne dane niż podać w wątpliwość samą teorię. Kłopotliwe fakty często pozostają zresztą niezauważone, ponieważ spojrzenie badacza, kierowane i kształtowane przez teorię, długo zatrzymuje się na zjawiskach uznawanych za ważne w świetle paradygmatu, ale rzucających cień zdolny zakryć całe obszary rzeczywistości (…) testowanie paradygmatów naukowych polega na gromadzeniu znacznej liczby dowodów empirycznych, przytaczanych jako „potwierdzenie”, ale w istocie odgrywających rolę podrzędną w stosunku do „głębokiego przekonania”, za które odpowiedzialna jest „intuicja””.
