Waithood – kiedy w świecie VUCA zaczyna się dorosłość?

Opóźnienie startu w dorosłość to zjawisko, które doczekało się już swojej definicji i stało się przedmiotem badań socjologów. Już we wczesnym kapitaliźmie zmieniło się podejście do zarządzania sferą zawodową, konsekwencją czego budowanie domowego ogniska zostało przesunięte w czasie. Kariera i bezpieczeństwo finansowe prześcignęły wczesne zamążpójście i posiadanie potomstwa przed ukończeniem 20 roku życia. W jakim punkcie jesteśmy obecnie i z czym mierzą się dzisiaj młodzi dorośli? 

Dla znakomitej większości dzisiejszych młodych dorosłych, scenariusz typu: ślub zaraz po 18stkowej imprezie, z czego płynne przejście do witania na świecie gromadki dzieci brzmi jak powieść sci-fi. Ci, urodzeni już u schyłku kapitalistycznego eldorado, z bezustannym dostępem do świata na wyciągnięcie kciuka, rzeczywistość komponują wedle nowych własnych zasad. Przy tym daleko odbiegając od tego jak i czym żyli ich dziadkowie i rodzice. Jednocześnie po dwóch wiekach proseperity, kapitalizm odbija się od barier chociażby społecznych i ekologicznych, które wymuszają zmianę podejścia. Co ciekawe, oczekiwania wobec modelu życia młodych nie zostały zaktualizowane. Pytania typu „kiedy dzieci?”, „kiedy ślub?” są wciąż w ścisłej 5 tematów wśród rodziców obecnych młodych, i tych trochę starszych dorosłych.

Co to jest waithood?

Wspomniane pytania przybrały formę niemalże mantry, która odtwarzana przy każdej okazji po pierwsze skutecznie zniechęca, a po drugie jest bezustannie zbywana, ponieważ nijak nie przystaje do dzisiejszej rzeczywistości. Młodzi dorośli odsuwają w czasie poważne decyzje wiążące się z dużą odpowiedzialnością, ale czy dlatego, że rozpieszczeni przez życie w dostatku są na to zbyt niedojrzali?

Waithood w dosłownym tłumaczeniu oznacza oczekiwanie lub wstrzymywanie się przed tym by stać się dorosłym. Określenie jest połączeniem słów wait (czekać) oraz adulthood (dorosłość). Pojęcia waithood używa się do określenia takich młodych dorosłych, którzy dalecy są od podjęcia decyzji wiążących się z podjęciem za coś dużej odpowiedzialności.

Ale co właściwie oznacza bycie dorosłym i gdzie przebiega ta granica? Jak się okazuje, gdzie nie zajrzeć, tam dorosłość definiowana jest inaczej. Jest to determinowane chociażby poprzez zwyczaje czy kulturę charakterystyczne dla danego regionu na świecie. Dla jednych wyznacznikiem jest wiek, dla innych zamążpójście, wyprowadzka z domu rodzinnego, jeszcze inni mówią, że dorosłym staje się człowiek po narodzinach dzieci.

Kiedy zaczyna się dorosłość?

W Egipcie tradycja mówi o tym, że w dorosłość wchodzi się dopiero zamieszkując ze sobą, co bezpośrednio związane z wzięciem ślubu. Włosi – mężczyzn między 20 a 30 rokiem życia, którzy wciąż mieszkają z rodzicami określa się “Bamboccioni”. W Wielkiej Brytanii osoby, które wracają po studiach do rodzinnych domów to “yo-yo generation”.

Zazwyczaj niechęć do podjęcia poważnych zobowiązań we młodym wieku jest podyktowana niewystarczającymi warunkami ekonomicznymi, emocjonalnymi czy zawodowymi. To właśnie powinno wybrzmieć wystarczająco mocno. Rzeczywistość, która nas otacza po brzegi wypełniona jest nieustannymi zmianami, wymaga szybkich reakcji, dużej elastyczności, dopasowania. Praca w jednym miejscu przez kilkadziesiąt lat, od dawna jest już przeżytkiem.

Waithood jest niejako znakiem nowej definicji dorosłości. Niechęć do zaciągania kredytów na resztę swojego życia, pragnienie zapewnienia rodzinie życia w dostatku ekonomiczno-emocjonalnym czy samorealizacja wymaga czasu, przestrzeni i wkładu pracy. Należy w tym kontekście, zwrócić uwagę na to, że model rodziny jako takiej uległ tak diametralnej zmianie, że dopuszczalnych konfiguracji jest tyle, ile życiowych sytuacji. A co warto podkreślić, nie wszyscy muszą, a co ważniejsze chcą posiadać potomstwo.

Część młodych dorosłych idzie oczywiście w zgodzie z wzorcem i przekonaniami, które przekalkowali od rodziców, czyli de facto pokoleń żyjących w innej rzeczywistości ekonomicznej, gospodarczej, społecznej, żeby nie powiedzieć każdej. Po studiach – małżonek, dzieci, kredyt, stabilna praca i w wieku 30 lat są przynajmniej na półmetku odhaczania życiowej listy dużej odpowiedzialności. Jest to jednak swego rodzaju luksus, bo właśnie skomponowanie tych wszystkich zasobów do 30 roku życia wymaga odpowiednich warunków ekonomicznych.

Ile kosztuje odpowiedzialność?

Zmiany w modelu życia, które obserwujemy w pokoleniu Y i Z są więcej niż naturalne. Bowiem jak zmiany we wszystkich obszarach życia, miałyby nie wpływać na codzienność i wybory jednostki? Powody są więc dość oczywiste chociaż wciąż niedostrzegalne. Czasy w których żyjemy, specjaliści określają mianem VUCA (volatility (zmienność), uncertainty (niepewność), complexity (złożoność), ambiguity (niejednoznaczność) czyli „rzeczywistość permanentnej zmiany”. Zatem można pokusić się o to, że usilne projektowanie nieaktualnych wzorców na teraźniejszość nie ma dużych szans powodzenia. A jednak. Jak się okazuje, wciąż żywy jest dogmat stanu cywilnego kobiety, który decyduje o tym, czy można ją traktować poważnie. Poniżej wykres przedstawiający przesuniecie wieku zawierania małżeństw, który dostrzeżono już w latach 50(!) dwudziestego wieku.

Dlaczego zatem próbuje się nas na siłę przeciągnąć w stronę realizacji nie swoich potrzeb? Z jednej strony dogmat starości kojarzonej z mądrością, sugeruje, że lepiej pójść sprawdzoną, przetartą już ścieżką niż ryzykować. Jednak jedną z pozytywnych konsekwencji wejścia w turbokapitalizm jest wyraźne upodmiotowienie jednostki, a co za tym idzie dostrzeżenie i uwzględnienie jej ekspresji i potrzeb bytowych oraz kulturowych. To także uwolniło ją od kurczowego trzymania się kolektywu jako jedynego systemu pozwalającego przetrwać.