Kim jest asystent seksualny?

Według Światowej Organizacji Zdrowia seksualność to nieodłączna część osobowości każdego człowieka. Niezależnie od tego, czy jest pełnosprawny, czy nie. W ostatnich latach coraz więcej mówi się o życiu seksualnym osób z niepełnosprawnościami i asystencji seksualnej. Na czym polega ten zawód? 

„Każdy nosi niepełnosprawność, absolutnie każdy – jest to tylko kwestia proporcji” – napisał w jednej ze swoich publikacji prof. Remigiusz Kijak, seksuolog, pedagog. Nie każdy jednak ma możliwość tę seksualność odkryć. Przez lata nie miał jej Mark O’Brien. Dorastał w Stanach Zjednoczonych, był świadkiem rewolucji obyczajowej, ale nigdy nie postrzegał siebie jako osoba w pełni niezależna. Jego ciało było sparaliżowane, a on nie czuł się sprawczy. Rozmowy z psychologiem i znajomymi sprawiły, że pewnego dnia zdecydował się umówić na spotkanie z asystentką seksualną. To podczas spotkań z Cheryl, Mark zaczął odkrywać swoje ciało i seksualność. Ale uczył się także bliskości, stawiania granic. Krok po kroku przełamywał swój strach i bariery. O Marku powstał film zatytułowany „Sesje”. Asystentka seksualna, która z nim pracowała, miała wykształcenie i wiedzę z zakresu nauk społecznych. Pomagała mu, nie wyrządzając żadnej krzywdy. Odkrył z nią nie tylko seksualność, ale także dorosłość i samodzielność.

Kim jest asystent seksualny? 

Asystent seksualny to osoba, która działa w charakterze terapeutycznym. Rolą asystentów seksualnych nie jest tylko i wyłącznie świadczenie usług seksualnych. Podczas spotkań z pacjentami, pomagają im oswajać się z ich ciałami, seksualnością i edukują. Osoby z niepełnosprawnościami mają swoje potrzeby i ograniczenia w tej sferze. Wynikają one zarówno z trudności natury biologicznej, a więc kwestii związanych z niepełnosprawnością i fizjologicznymi ograniczeniami, ale także z problemami natury psychospołecznej i kulturowej. Wiele z nich nie akceptuje swojego ciała, nie zna swojej seksualności. Osoby te bardzo często boją się, że zostaną skrytykowane przez swoje otoczenie. Asystent seksualny oswaja ich obawy.

Szukamy autorów / twórców kontentu. Tematy: film, streetwear, kultura, newsy. Chcesz współtworzyć życie kulturalne twojego miasta? Dołącz do ekipy HIRO! Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej

Czy asystencja seksualna jest w Polsce dozwolona? 

W Polsce nie istnieje zawód asystentki seksualnej. I chociaż świadczenie usług seksualnych i korzystanie z nich nie jest w naszym kraju zabronione, to kary grożą osobom, które między innymi prowadzą portale z ogłoszeniami i umawiają klientów. Badania pokazują jednak, że około 20% pracownic seksualnych przyznało, że miało kontakt z niepełnosprawnymi klientami. W związku z powyższym, aktywistki i aktywiści domagają się, żeby zawód asystenta seksualnego został w Polsce zalegalizowany. Tak, jak stało się to między innymi w Dani, Szwajcarii, Niderlandach, czy Czechach, gdzie certyfikowane asystentki seksualne wspierają osoby z niepełnosprawnością oraz te po traumach związanych z nadużyciami. W wielu krajach, zawód ten jest opłacany ze świadczeń społecznych lub finansowany przez organizacje pozarządowe.

Co robi asystentka seksualna? 

Najlepiej oddaje to przykład Czeszki, Vladany Augustenovej, jednej z najbardziej znanych i nielicznych certyfikowanych specjalistek w tej dziecinie. Mówi o sobie, że leczy dotykiem. Oferuje pomoc seksualną dla osób znajdujących się w warunkach szczególnych. Zaznacza, że dotyczy to wyłącznie do osób, które psychicznie lub fizycznie nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb seksualnych. – Jest to usługa dotycząca radzenia sobie ze swoją seksualnością, pracy z ciałem, poradnictwo dla rodziców, asysta – towarzyszenie, pomoc – poradnictwo, asysta dla par w zakresie seksualności, pomoc w wyborze i nauce pracy z pomocami erotycznymi – pisze na swojej stronie. Jak podkreśla, celem jej działalności jest wspieranie klientów w drodze do niezależności.

Seksualność osób z niepełnosprawnościami

Z tej drogi do niezależności, jak wynika z raportu Fundacji Avalon, która jest jedną z największych organizacji pozarządowych wspierających osoby z niepełnosprawnościami, korzysta zaledwie 12% badanych. Ten sam raport wskazuje także, że dla mężczyzn niepełnosprawność częściej niż dla kobiet jest czynnikiem wpływającym na sferę seksualną (kobiety – 23%, mężczyźni – 35%) oraz sferę związków (kobiety – 15%, mężczyźni – 22%). W kwestii ograniczeń w realizowaniu potrzeb seksualnych, te w nieco większej mierze dotyczą mężczyzn (zdecydowanie odczuwa je 19% kobiet i 33% mężczyzn). Żeby te ograniczenia mogli przezwyciężać, w wielu przypadkach potrzebują wsparcia.  Oczekiwania wobec asystentów osobistych są różne, jednak jedno jest wspólne –  usługa powinna być dostępna w dużo większym zakresie niż aktualnie i na bardziej elastycznych zasadach. Kobiety widzą asystenta jako „niewidzialną pomoc”, mężczyźni są bardziej skłonni traktować taką osobę jak przyjaciela. Asystenci postrzegani są jako osoby, które mogłyby nie tylko wesprzeć niezależne życie osoby z niepełnosprawnością ruchową, ale wpłynąć również pozytywnie na relacje w związku. Dzięki ich obecności partnerzy nie musieliby wchodzić w rolę osoby opiekującej się a także mogliby utrzymać aktywność zawodową, zaś osoba z niepełnosprawnością zachować większą niezależność. – Według respondentów naszego badania kluczowym czynnikiem w akceptacji niepełnosprawności jest sposób mówienia o niej. Język debaty o niepełnosprawności powinien nabrać bardziej neutralnego charakteru. Czynnikiem sprzyjającym temu mogłoby być regularne pojawianie się osób dotkniętych niepełnosprawnością w przestrzeni publicznej, społecznej, medialnej. To ma kluczowy wpływ na społeczną narrację wokół niepełnosprawności i normalizowanie jej – podsumowała Żaneta Krysiak, Kierowniczka Projektu Sekson Fundacji Avalon.

Anna Korytowska

Zobacz też:  30 zdjęć udowadniających, że niepełnosprawność nie wyklucza ze świata sztuki   

30 zdjęć udowadniających, że niepełnosprawność nie wyklucza ze świata sztuki