Od zawsze mówiono, że jak ktoś jest starszy, to wie więcej i więcej umie. Rzeczywistość potrafi jednak weryfikować nawet najgłębiej zakorzenione w naszej kulturze przekonania. Tak jest też w przypadku podstawowych umiejętności dorosłych osób w Polsce.
Międzynarodowe Badanie Umiejętności Dorosłych PIAAC 2023 jest dowodem na zmniejszające się kompetencje Polaków.
Co bada PIAAC 2023?
Jest to cykliczne badanie, które przeprowadzane jest w ponad 30 krajach na całym świecie. Badani otrzymują szereg prostych zadań, które mają za zadanie określić poziom ich dostosowania do życia we współczesnym świecie. Badane umiejętności są w założeniu podstawą do zdobywania wiedzy i kompetencji na różnych obszarach.
Zadania podzielone zostały na trzy kategorie:
1. Rozumienie tekstu;
2. Proste zadania matematyczne;
3. Rozwiązywanie problemów.
PIAAC 2023 bada nie tylko ogólny poziom umiejętności dorosłych w danym kraju, ale również jego korelację z czynnikami takimi jak wykształcenie, płeć czy wiek. Przebadano osoby, które miały od 16 do 65 lat.
W Polsce przebadano 5000 osób wybranych na podstawie numeru PESEL. Badani byli odwiedzani w domach – najpierw odpowiadali na pytania z ankiety, a następnie rozwiązywali zadania za pomocą tabletu.
Przerażająco niski wynik Polaków
Polska odnotowała jeden z większych spadków umiejętności dorosłych względem poprzedniego badania, które odbyło się w 2012 roku. Jeśli chodzi o konkretne wyniki w poszczególnych kategoriach:
1. 39% przebadanych dorosłych Polaków nie poradziło sobie z zadaniami dotyczącymi rozumienia tekstu;
2. 38% nie poradziło sobie z matematyką;
3. Aż 48% poległo na zadaniach w kategorii “rozwiązywanie problemów”.
Oznacza to, że Polacy są bardzo nisko w rankingu, plasując się obok Włochów, Litwinów czy Chilijczyków. Dla porównania, wziąwszy pod uwagę każdą kategorię z osobna, w Estonii z zadaniami nie poradziło sobie mniej niż 10% badanych.
Najlepiej w badaniu wypadły osoby najmłodsze.
Niechęć do badań
Dyrektor IBE Maciej Jakubowski wypowiedział się na temat badań PIAAC 2023 w kontekście badanych Polaków. Przede wszystkim stwierdził, że wyniki mogą nieprecyzyjnie przedstawiać fakty – bardziej od umiejętności dorosłych Polaków należałoby skupić się na ich niechęci do badań.
Eksperci wskazują, że wyniki polskiej edycji badania mogą być niedoszacowane z powodu niskiego zaangażowania respondentów. Problemem były szybkie i niepełne odpowiedzi, co mogło obniżyć wyniki również w innych krajach.
Czas wykonywania poszczególnych zadań wskazuje na to, że Polacy poświęcali na nie niewiele czasu. Nie można się temu dziwić, gdyż z założenia każdorazowe badanie miało trwać około 2 godzin. Dlatego można stwierdzić, że w pewnym stopniu opieszałość i niechęć wpłynęły na te wyniki. Niemniej wyniki wydają się niepokojące.
