Symbolizm przełomu XIX i XX wieku to jeden z najbardziej malowniczych i tajemniczych nurtów w historii sztuki. Wystawa pod tytułem „Władcy snów” prezentuje czeski symbolizm z lat 1880–1914 i jest pierwszą w Polsce tak szeroką prezentacją tej sztuki. Ekspozycja ukazuje, jak czescy artyści końca XIX wieku poszukiwali duchowości, emocji i piękna, tworząc sztukę balansującą między snem a rzeczywistością. Wystawę można było oglądać w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (Rynek Główny 25) w dniach 7 maja – 7 września 2014 roku.
„Władcy snów” to ponadczasowa opowieść o pragnieniu wolności i duchowego piękna, która dziś – w epoce przesytu obrazów i informacji – nabiera nowego znaczenia. Dzieła artystów fin de siècle’u przypominają, że sztuka może być formą introspekcji, nie tylko dekoracją. Wystawa została podzielona na sześć symbolicznych działów: „Władcy snów”, „Raj utracony”, „Światło i cień”, „Chimery zmroku”, „Rozmowy ze śmiercią” oraz „Et in Arcadia ego”.
Alfons Mucha, Flora, 1898
Na wystawie znalazło się ponad 200 dzieł – obrazów, rysunków, grafik, rzeźb i obiektów ceramicznych – pochodzących z kolekcji publicznych i prywatnych. Wszystkie łączy wspólne dążenie do wyrażenia emocji, duchowości i metafizyki. Symbolizm czeski, podobnie jak jego europejskie odpowiedniki, był reakcją na industrializację i racjonalizm epoki. Artyści sięgali po intuicję, sny i wyobraźnię – tworząc wizje świata ukrytego poza zmysłami, w którym natura i człowiek pozostają w mistycznym dialogu.
František Kaván, Rozpacz, lata 90. XIX w.
Ważnym elementem ekspozycji są artystyczne książki i grafika. W czeskim środowisku przełomu wieków literatura i sztuka symbolizmu pozostawały w ścisłej relacji. Artyści i pisarze tworzyli wspólnotę idei – łączyła ich potrzeba duchowości i dbałość o formę. Rozwijała się także prasa artystyczna i krytyka, a jednym z mostów między środowiskiem czeskim i polskim był Stanisław Przybyszewski – pisarz, filozof i przyjaciel Edvarda Muncha oraz Augusta Strindberga, który inspirował młodych twórców w obu krajach.
Jaroslav Panuška, Lipnickie kawki, 1910–1911
Georg Jílovský, Sąd Parysa, ok. 1910
W ramach programu towarzyszącego wystawie trwała akcja fotograficzna „Muzeum snów” – otwarty projekt artystyczny, w którym każdy mógł przesłać własne zdjęcie przedstawiające motywy ze snów. Z przesłanych fotografii powstała wirtualna galeria marzeń sennych, łącząca współczesne wizje z duchem symbolizmu. Więcej informacji o programie można znaleźć na stronie mck.krakow.pl.
Kuratorzy wystawy: Natalia Żak, dr Otto M. Urban
Galeria MCK, Rynek Główny 25, Kraków
7 maja – 7 września 2014
